Almanya iktidarı belirlemek üzere sandık başına gitti. Anketlerin genel eğilimi bu kez yanılmadı ve Hristiyan Birlik (CDU/CSU) partileri, beklenenin yaklaşık 1.5 puan altında, yüzde 28,6 ile genel seçimi birinci sırada tamamladı.
Faşist parti AfD ise yüzde 20’yi geçerek hem kendi oy rekorunu kırdı hem de ikinci parti oldu. 2021’deki seçime göre oylarını neredeyse ikiye katlayan AfD, Almanya’nın doğusunda yüzde 30’u geçerek açık ara birinci parti oldu.
2021’deki seçimlerden birinci parti olarak çıkan Sosyal Demokrat Parti (SPD) ise 9.5 puan kaybederek ikinci dünya savaşından sonraki en düşük oy oranına geriledi. SPD, yüzde 16,4 oyla üçüncü sırada yer aldı.
Almanya’da seçim sonuçları şu şekilde oluştu:
CDU/CSU – % 28,6
AfD – % 20,8
SPD – % 16,4
Yeşiller – % 11,6
Sol Parti – % 8,8
BSW – % 4.97
FDP – % 4,3
Alınan oy oranlarına göre Meclis’teki sandalye dağılımı ise şöyle:
CDU/CSU 208
AfD 152
SPD 120
Yeşiller 85
Sol Parti 62
Seçim sonuçlarından sonra en çok konuşulan konular ise AfD’nin yükselişi ve SPD’nin düşüşü oldu.
AFD’DEN KOALİSYON TEKLİFİ
Seçimlerin ‘asıl galibi’ olarak nitelendirilen AfD Eş Başkanı Alice Weidel, koalisyon teklifinde bulunarak “CDU ile işbirliği yapma teklifimizi sunuyoruz. Aksi takdirde, Almanya’da değişim mümkün olmayacak” dedi.
Bir önceki seçimin galibi olan SPD Genel Sekreteri Matthias Miersch, dün yaşanan hezimet için “Çok acı bir akşam” dedi. 9.5 puan kaybeden SPD’nin oylarının bir kısmını Sol Parti’ye, özellikle ülkenin doğusundaki oylarının büyük kısmını ise AfD’ye kaybettiği düşünülüyor.
KATILIM ORANI YÜZDE 84
Almanya seçimlerine katılım oranı yüzde 84 olarak ölçüldü. Bu, 1990’dan bu yana en yüksek oran olarak kayıtlara geçti. Almanya’da 59 milyon 200 bin seçmen var
Seçimlerde beklenen performasın üzerine çıkan bir başka parti ise Sol Parti oldu. 3 sene önceki seçimde aldığı oyu neredeyse ikiye katladı ve yüzde 8.8’lik oyla 62 milletvekilliği kazandı.
GENÇLER ARASINDA VE BERLİN’DE BİRİNCİ PARTİ OLDU
Alman birinci televizyonu ARD’nin analizine göre Die Linke (Sol Parti) ilk kez oy kullanan seçmenler arasında en çok tercih edilen parti oldu. ARD’nin seçim akşamı anketlerine dayandırdığı verilerine göre, seçmenlerin yüzde 27’si Sol Parti’ye oy verdi. Onu yüzde 19 ile AfD takip etti. Sol Parti Berlin’deki federal seçimlerde de en yüksek oy oranına ulaşan parti oldu.
FDP MECLİS DIŞINDA KALDI
Kasım ayında erken seçim sürecinin tetiklendiği bütçe anlaşmazlığı ile koalisyon dışında kalan Hür Demokrat Parti’nin (FDP) ise yüzde 5 seçim barajını geçemedi. 3 sene önce yüzde 11,4 oy alan FDP bu kez yüzde 4,3’e gerileyerek Meclis dışında kaldı.
KOALİSYON SENARYOLARI
Koalisyon hükümetini kurma görevi birlik partilerinin başbakan adayı Friedrich Merz’de olacak. 69 yaşındaki parti lideri, daha önceki açıklamalarında AfD ile olası bütün koalisyon görüşmelerine kapıyı kapatmıştı. Ancak geçen ay parlamentoda AfD’nin desteğini aldığı bir yasa tasarısıyla Merz, aşırı sağa göz kırpmakla suçlandı.
MERZ’DEN ‘GÜÇLÜ AVRUPA’ MESAJI
Seçim sonuçlarının belli olmasının ardından açıklama yapan Merz, ‘Avrupa’nın güçlendirilmesi’ mesajı vererek şunları söyledi:
“Hızlı şekilde hareket etme kabiliyetimizi yeniden kazanmamız gerek. Böylece ülkede doğru olanı yapabileceğimizi, Avrupa’da bir kez daha var olabileceğimizi göstereceğiz. Dünya da Almanya’nın yeniden güvenilir şekilde yönetildiğini görebilecek.”
Kamuoyunda konuşulan en güçlü koalisyon ihtimali ise CDU ile SPD koalisyonu. Ancak iki partide de bu koalisyona sıcak bakmayan isimler var.
AFD DENKLEM DIŞI MI?
Öte yandan AfD ise şu an itibariyle koalisyon denklemlerinin dışında bırakılıyor. AfD’nin ciddi oy oranlarına ulaşması, geleneksel merkez sağ ve merkez sol partilerin gerilemesi siyasi dengeleri alt üst ederken, sandıktan nasıl bir koalisyon çıkacağı noktasında belirsizlik sürüyor.
BAŞBAKAN NASIL SEÇİLİYOR?
Almanya’da siyasi partiler, seçimden önce siyasi başbakan adaylarını ilan ediyor. Ancak seçmenler, genel seçimlerde aslında doğrudan başbakana oy vemiyor. Seçmenler oylarıyla Federal Meclis’e gidecek milletvekillerini seçiyor.
Sandık başına giden her seçmen iki tercih yapıyor. Seçim pusulasındaki “birinci oy” ile seçmen doğrudan kendi seçim bölgesindeki bir adaya oyunu verecek. “İkinci oy” ise seçmene istediği bir siyasi partiye oy verme imkanı tanıyor. Başbakanı ise Federal Meclis seçiyor.
