Ekim Devrimi, Çarlık Rusya’sında kullanılan takvime göre 25 Ekim 1917’de gerçekleşti. Batı’da kullanılan takvime göre bu tarih 7 Kasım’a denk geliyor. Dünyanın ilk sosyalist devrimi olarak tarihe geçen bu devrim, gerçekleştiği dönemin takvimi esas alınarak “Ekim Devrimi” adıyla anıldı. Ekim Devrimi bugün 108 yaşında!
1917’de Bolşeviklerin önderliğinde Çarlık rejimi devrilerek Geçici Hükümet ortadan kaldırıldı, işçi, köylü ve asker vekilleri konseyleri (Sovyetler) iktidarı ilan etti.
Eski takvime göre 25 Ekim, yeni takvime göre 7 Kasım 1917’de yaşanan bu tarihsel olay, dünyanın ilk sosyalist devleti olan Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nin kuruluş sürecinin başlangıcı oldu.
2025 itibarıyla Ekim Devrimi 108. yılına ulaştı.
Ekim Devrimi’nin Önemi
Ekim Devrimi, ülkenin siyasal, ideolojik ve sosyoekonomik yapısını köklü biçimde değiştirdi. Devrimin ardından:
Eski Rus İmparatorluğu topraklarının büyük bölümünde sosyalist bir devlet kuruldu.
1922’de bu devlet resmen “Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği” (SSCB) adını aldı ve 15 cumhuriyetten oluştu.
Devrim, dünya genelinde devrimci süreçleri ve ulusal kurtuluş hareketlerini derinden etkiledi.
Sovyetler Birliği Döneminde Ekim Devrimi KutlamalarıEkim Devrimi ilk kez 1918’de kutlandı.
2 Aralık 1918’de kabul edilen Emek Kanunu ile 7 Kasım günü “Proletarya Devrimi Günü” olarak resmî tatil ilan edildi.
Sovyetler Birliği döneminde 7 Kasım:
Ülke genelinde resmi tatil olarak kutlandı.
Kızıl Meydan’da görkemli askeri geçit törenleri düzenlendi
Mitingler, yürüyüşler, kutlamalar ve anma törenleri yapıldı.
Okullarda ve fabrikalarda devrim temalı etkinlikler organize edildi
7 Kasım, Sovyet halkı için hem devrimci bir zafer günü hem de birleştirici bir bayram niteliği taşıyordu.
Sovyetler Birliği’nin Dağılması ve Kutlamaların Dönüşümü
1988–1990 yıllarında başlayan Perestroyka süreciyle birlik cumhuriyetleri birer birer bağımsızlık ilan etti.
1991 Aralık ayında Belovezh Anlaşmaları ile SSCB resmen sona erdi. Bu gelişmenin ardından 7 Kasım kutlamalarının niteliği değişti:
1991: İlk kez devlet düzeyinde kutlama yapılmadı.
1992: 7 Kasım resmî tatil olmaktan çıkarıldı.
1995: Boris Yeltsin, 7 Kasım’ı 1612’de Polonya işgaline karşı Moskova’nın kurtuluş günü ilan etti.
1996: Günün adı “Uyum ve Uzlaşma Günü” oldu.
2004: Vladimir Putin döneminde 7 Kasım, Rusya’nın “askeri zafer günü” olarak anılmaya başlandı.
2005: 7 Kasım resmî tatil olmaktan çıktı; yerine 4 Kasım “Ulusal Birlik Günü” ilan edildi.
Günümüzde Ekim Devrimi Anmaları
Günümüzde Rusya’da 7 Kasım’da resmi bir tatil veya devlet töreni düzenlenmiyor. Ancak: Rusya Federasyonu Komünist Partisi her yıl Kızıl Meydan’da anma törenleri düzenliyor.
Bugün, 108. yılında Ekim Devrimi; Rusya’da sınırlı ama anlamlı anmalarla, dünyada ise birçok sol ve sosyalist hareket tarafından tarihsel bir dönüm noktası olarak kutlanmaya devam etmektedir.
