Cumartesi Anneleri 1083’üncü haftada Galatasaray Meydanı’ndaydı
Gözaltında kaybedilen yakınlarının akıbetinin açıklanması ve faillerin yargılanması talebiyle 1995 yılından bu yana Galatasaray Meydanı’nda oturma eylemi yapan Cumartesi Anneleri, 1083’üncü haftada da bir araya geldi.
Polis bariyerleriyle çevrili meydanın önünde açıklama yapan kayıp yakınları, bu hafta 1997 yılında Diyarbakır’da kaçırılan ve kendisinden bir daha haber alınamayan Mehmet Özdemir için adalet çağrısında bulundu.
Beyaz Toros’la kaçırıldı, dosyası kapatıldı
Mehmet Özdemir, 26 Aralık 1997’de Diyarbakır’da oturduğu bir kahvede, çok sayıda tanığın gözü önünde, telsizli ve uzun namlulu silahlar taşıyan kişiler tarafından 90’lı yılların sembolü haline gelen beyaz Toros marka bir araca bindirilerek kaçırıldı. O günden sonra Özdemir’den bir daha haber alınamadı.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM), yaşam hakkının ihlal edildiğine oy birliğiyle karar vermesine rağmen, Özdemir dosyası Türkiye’de yürütülen soruşturmada takipsizlikle kapatıldı.
Açıklamada, Türkiye’de zorla kaybetmelere ilişkin soruşturmaların zamanaşımı, delil yetersizliği ya da failin “tespit edilememesi” gerekçeleriyle sistematik biçimde sonuçsuz bırakıldığı vurgulandı.
“Zorla kaybetme öngörülebilir bir tehdidin sonucuydu”
Kayıp yakını İkbal Eren tarafından okunan açıklamada şu ifadelere yer verildi:
“44 yaşındaki Mehmet Özdemir, Diyarbakır’da yaşıyordu. Biri henüz doğmamış olmak üzere sekiz çocuk babasıydı. Daha önce defalarca gözaltına alınmış, ağır işkenceye maruz kalmış ve son gözaltısında kendisine ‘Bir daha seni alırsak öldüreceğiz’ denilmişti. Bu tehdit, zorla kaybedilmesinin önceden öngörülebilir olduğunu göstermektedir.”
Özdemir’in eşi Enzile Özdemir, olaydan sonra Diyarbakır Devlet Güvenlik Mahkemesi Savcılığı’na başvurarak eşinin akıbetini sordu. Savcılık dilekçeye, “Emniyet Müdürlüğü tarafından gözaltına alınmıştır” ibaresi taşıyan bir damga vurdu. Ancak gözaltı süresi dolmasına rağmen Özdemir mahkemeye çıkarılmadı.
Ailenin ve İnsan Hakları Derneği’nin ısrarlı başvuruları üzerine savcılık bu kez, gözaltı belgesinin “yanlışlıkla” verildiğini ileri sürdü.
AİHM ihlal kararı verdi
Cumhuriyet Savcılığı, olayın tanıklarını dahi dinlemeden 19 Aralık 2003’te takipsizlik kararı verdi. Bu karara yapılan itiraz da reddedildi. Bunun üzerine Enzile Özdemir, AİHM’e başvurdu.
AİHM, 8 Ocak 2008 tarihli kararında (Başvuru No: 54169/00), Türkiye’nin Mehmet Özdemir’in kaybolmasından ve kuvvetle muhtemel ölümünden sorumlu olduğuna hükmetti. Mahkeme ayrıca Enzile Özdemir açısından işkence yasağının ihlal edildiğine karar verdi ve soruşturmanın etkili yürütülmediğini kayda geçirdi.
“Adalet talebimizden vazgeçmeyeceğiz”
Açıklamada, AİHM kararlarının iç hukukta uygulanmamasının Türkiye’nin hem Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 46’ncı maddesini hem de Anayasa’nın 90’ıncı maddesini ihlal ettiği belirtildi.
Cumartesi Anneleri, Mehmet Özdemir dosyasındaki takipsizlik kararlarının kaldırılmasını, zamanaşımı engelleri ileri sürülmeden dosyanın yeniden açılmasını ve bağımsız, tarafsız, etkin bir soruşturma yürütülmesini talep etti.
“Kaç yıl geçerse geçsin Mehmet Özdemir ve tüm kayıplarımız için adalet istemekten vazgeçmeyeceğiz” denildi.
